zaterdag 9 juni 2007

Spreekbeurt Antarctica

Inhoud


Inhoud blz. 1

Inleiding blz. 2

Wat is Antarctica? blz. 2

Waar ligt Antarctica? blz. 3

Hoe is Antarctica ontstaan? blz. 4

Hoe is het klimaat op Antarctica? blz. 5

Welke dieren leven op Antarctica? blz. 7

Welke planten groeien op Antarctica? blz. 10

Zijn er beschermde natuurgebieden op Antarctica? blz. 11

Komen er grondstoffen voor op Antarctica? blz. 12

Wat voor mensen komen er op Antarctica? blz. 14

Hoe overleven deze mensen? blz. 15

Bronvermelding. blz. 17

Eigen mening. blz. 18





Inleiding

Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het bijzonder vind dat er op zo`n koude ijsmassa nog dieren kunnen leven. Het is interessant dat Antarctica zo langzaam smelt door de verandering van het klimaat. Ook dat er geen mensen wonen, maar er komen wel wetenschappers. En hoe het kan dat het binnenste van Antarctica de droogste woestijn van de wereld is. Dus heb ik mijn werkstuk over Antarctica gemaakt. Ik hou van dieren en op deze manier kon ik over meer dieren vertellen en nog andere mooie dingen van dit bijzondere werelddeel leren!



Wat is Antarctica?

Al eeuwen geleden had men al een vermoeden dat er ten zuiden van Afrika, Amerika en Azië een onbekend land moest liggen.

In die tijd waren er ontdekkingsreizigers. Al in 1772 ging de bekende James Cook op weg naar de Zuidpool, maar hij vond het continent niet.
Joe Biscoe is de eerste die er land ontdekt. Hij voer helemaal rond de Zuidpool op zoek naar robben en ontdekte toen zwarte bergen door het ijs heen.
Rond 1820 werd er dus inderdaad nieuw land ontdekt. Het blijkt om een nieuw werelddeel te gaan. Het krijgt de naam Antarctica of de Zuidpool.
De naam Antarctica is afgeleid van anti = tegen en Arctica = Noordpool. Dus letterlijk betekent het tegenpool van de Noordpool.
Het heeft een oppervlakte van 14 miljoen km2 en dat is ruim 400 keer zo groot als Nederland, oftewel 3x zo groot als Europa.
Van Antarctica is slechts 2% zichtbaar, de rest is ijs, ijs en nog eens ijs.
Het land wordt aan alle kanten omringd door een ijskoude storm-achtige zee. Soms komen er windkrachten voor tot 300 km per uur.

De zomer op Antarctica begint in september en eindigt in maart. De hele zomer is er daglicht, het wordt dus geen nacht. De winter is daar van maart tot in september. Er is in de winter totaal geen daglicht en het is dan dus altijd nacht!
Antarctica is dus het werelddeel en de Zuidpool is daar maar een klein puntje in. Toen het continent dus eenmaal ontdekt was duurde het nog bijna een eeuw voor de eerste mens de Zuidpool zelf echt bereikte.
Dit was toen nog een soort strijd voor ontdekkingsreizigers van verschillende landen. Het was heel gevaarlijk en vaak overleefde men het niet.

De Engelsman Robert Falcon Scott probeerde het in 1902, maar helaas moest hij de expeditie afbreken voor de gezondheid van de mannen die met hem mee waren. Hij probeert het in 1912 weer. Als hij dan eindelijk bij de Zuidpool komt wappert daar al een Noorse vlag. Ze gaan erg teleursgesteld weer richting huis. Onderweg sterven echter alle mannen van de expeditie en vinden ze later het dagboek van Scott op zijn lichaam.

De Noor die dus als eerste een vlag wist te planten op de Zuidpool, was de Roald Amundsen op 14 december 1911.




Waar ligt Antarctica?

Het ligt helemaal onder op de wereld, tegenover de Noordpool.
Antarctica is omringd door 3 oceanen: - de Indische oceaan.
- de Grote oceaan.
- de Atlantische oceaan.









Kaart van Anarctica.

En het is omringd door 3 werelddelen: Australië, Afrika en Zuid-Amerika.

Hoe is Antarctica ontstaan?
Antarctica is voor 98 procent bedekt met ijs en er is 2% rotsgrond. Er ligt 30 miljoen kubieke kilometer ijs, dat is 90 procent van alle ijs op onze aarde.
Andere feiten: op Antarctica vind je 70 procent van alle zoet water van de wereld. Het Antarctische ijs is het oudste ijs ter wereld, ouder dan de eeuwige sneeuw op de Himalaya, ouder dan de ijskap op de noordpool, ouder dan de gletsjers in de Alpen.
Ongeveer 95 procent van het ijs op Antarctica is gletsjerijs. Dit ijs is ontstaan doordat de sneeuw jaar na jaar sterker wordt samengedrukt.Omdat er bijna geen luchtbellen meer inzitten, heeft het ijs vaak een blauwe of groene schijn.
De enorme ijsmassa die zich ophoopt op het Antarctisch continent moet ook de wet van de zwaartekracht ondergaan. Het ijs glijdt naar de lager gelegen kust. Zo ontstaan er gletsjers, een soort ijsrivieren.
Maar dat glijden verloopt niet zo vlot. Een helling afglijden lukt enkel als er onder de gletsjer een dun waterlaagje zit. Als het te koud is, dan blijft de gletsjer gewoon vastzitten. Het ijs schuift dus niet allemaal even snel naar beneden.
Zo ontstaan er kloven in het gletsjerijs die wel tientallen meters breed kunnen worden. Vaak zijn die kloven bedekt met een dun sneeuwlaagje. Veel poolreizigers vonden de dood door er zonder iets door te hebben op te trappen en in de diepte te vallen. Grote gletsjerspleten zijn alleen over te steken via een onstabiele sneeuwbrug die beide kanten verbindt.
Op Antarctica vind je de langste gletsjer ter wereld: de Lambertgletsjer die wel 400 kilometer lang is. Als de gletsjers de kust bereiken, vormen ze ijskliffen of ijsplateaus. De ijsplateaus zijn, doordat het ijs over de zeebodem schuurt, aan de onderkant vervormd in uitsteeksels en rimpels die het ijsplateau op hun plaats houden. Het bekendste ijsplateau is de Ross Ice Shelf. Het is ook het grootste, ongeveer even groot als Frankrijk.
Op de plaats waar het plateau het land raakt is het 900 meter dik, aan de voorzijde 200 meter. Andere grote ijsplateaus zijn de Amery Ice Shelf, de Filchner Shelf en de Ronne Ice Shelf.
Ross Ice Shelf.
Ross Ice Shelf.

Hoe is het klimaat op Antarctica?







Het klimaat op Antarctica is op zijn minst extreem te noemen. Het is het koudste werelddeel. De gemiddelde temperatuur op de centrale hoogvlakte ligt tussen -50 en -60° Celsius. Op 21 juli 1983 werd in de Russische basis Vostok een temperatuur gemeten van -89,2° Celsius. Het is dus niet zo dat het het koudst is op de zuidpool zelf. In de lager gelegen kuststreken is het warmer met een gemiddelde temperatuur tussen -10 en -20° Celsius.
Er zijn een aantal redenen waarom het op Antarctica zo koud is. Omdat de aarde een bol is, ontvangen de poolgebieden minder warmte dan de tropen. In de zomer rijst de zon nooit hoog boven de kim. En een laagstaande zon geeft minder warmte. In het zuidpoolgebied gaat de zon op 21 maart onder om zich niet meer te laten zien voor 23 september, de zogenaamde poolnacht. Het is een winter zonder zon. Aan de rand van het werelddeel duurt deze donkere periode minder lang: van 1 mei tot 23 juli.
Ook de hoogte van het werelddeel speelt een rol. Antarctica ligt gemiddeld 2250 meter boven de zeespiegel. Een derde reden is de ijskap die 80 procent van de zonnestralen terugkaatst.
Het binnenland van Antarctica is de droogste woestijn ter wereld. De atmosfeer is er droger dan in de Sahara. De lage temperaturen doen de waterdamp in de lucht bevriezen. Bovendien valt er weinig neerslag: tussen 3 en 7 centimeter per jaar. Aan de kust valt er meer sneeuw.
Antarctica is ook het winderigste werelddeel ter wereld. Constant wordt het land geteisterd door de katabatische of zwaartekrachtwinden. Deze zijn het gevolg van de koude dichte lucht die van het hoge centrum van het continent over de helling naar beneden rolt kata. Kata is Grieks voor naar beneden.
Door deze krachtige wind verhoogt ook het koudegevoel. Bij een temperatuur van -20° Celsius en een windsnelheid van 40 kilometer per uur voelt het aan alsof het -45° Celsius is. Dit wordt de wind chill genoemd.


Zonsopgang op Antarctica.




Welke dieren leven op Antarctica?







Niet alle pinguïns leven aan de zuidpool. Sommige komen zelfs in de tropen voor. Van de in totaal 18 soorten leven er slechts 7 op het Antarctische ijs. De bekentste zuidpoolpinguïns zijn de keizerpinguïn en de koningspinguïn. Je herkent ze allebei aan de mooie goudgele gloed rond hun halsband, maar natuurlijk is de keizer nog groter dan de koning. De meeste pinguïns op Antarctica zijn adéliepiguïns. De overige 4 soorten luisteren naar de namen: macaronipinguïn, rotsspringer, kinbandpinguïn en de ezelspinguïn. Alleen de keizer-en de adéliepinguïn broeden op de kusten van het vasteland. De andere soorten komen niet verder dan het Antarctische schiereiland en een paar andere eilanden.

Albatros-familie
Keizerpinguïn-familie

Albatrossen lijken op grote meeuwen, ze worden heel oud, zelfs meer dan 80 jaar. Hun lange, smalle vleugels hebben meer veren dan die van andere vogels. Hierdoor kunnen ze heel handig gebruik maken van opstijgende warme lucht. Soms blijven ze dagen aan een stuk in de lucht zweven. Af en toe duiken ze naar bebeden om een vis te pakken.Ook de reuzenstormvogels, de skua’s, de antarctische aalscholvers, de ijshoenen en de zuidpoolkippen zijn geen koukleumen.






Op Antarctica leven verschillende soorten robben. De weddelzeehond zwemt het liefst onder het ijs. In de lente kruipen de drachtige wijfjes op een ijsschots in de buurt van een ademgat.
De gevaarlijkste is de zeeluipaard die altijd rondzwerft in de buurt van pinguïnkolonies.
Verder zijn er ook nog de antarctische pelsrobben (dat zijn krabbeneters) en de zeeolifanten.
Antarctische pelsrobben.


Zeehonden.



Behalve robben vind je aan de zuidpool nog een tweede groep zoogdieren: de walvissen. In de zeeën rond Antarctica zwemmen zowel baleinwalvissen zoals de blauwe vinvis, de gewone vinvis, de noordse vinvis, de bultrug, de zuidkaper en de dwergvinvis als tandwalvissen zoals de potvis, de butskop en de orka.

Een blauwe vinvis.




Natuurlijk leven aan de zuidpool tal van 1-celligen, maar je vindt er ook spinachtigen, kreeftachtigen en andere opgewervelde dieren.





Op de bodem van de poolzeeën leven sponzen, koralen, weekdieren, slakken, zeesterren en anemonen.





Een heel bijzonder diertje dat rondzwemt in het kouke water is het krillkreeftje. Het vormt het belangrijste voedsel voor baleinwalvissen, maar ook voor robben, vissen en vogels.
In de oceanen rond antarctica zwemmen zo’n 600.000 miljard krillkreeftjes rond. Samen wegen ze meer dan alle mensen van de wereld!!!

Welke planten groeien op Antarctica?





De planten in het Antarctische kustgebied bevat twee soorten zaadplanten: Antarctische smele, een grassoort, en Antarctisch parelkruid.
Het gras komt voor in pollen, maar kan ook minigraslandjes van enkele vierkante meters oppervlakte vormen.
Het parelkruid vormt kussens tot ongeveer 25 centimeter doorsnede. Antarctische smele lijkt een voorkeur voor kalkrijke substraten aan de dag te leggen. De soort wordt vaak gevonden op plaatsen waar meeuwen de schelpen van de Antarctische schaalhoorn achterlaten.
Mossen kunnen op Antarctica grote banken vormen, die bovenop aangroeien en aan de onderkant afsterven. De diepere lagen van de mosbanken fossiliseren waardoor tot twee meter dikke veenpakketten kunnen ontstaan. De onderste lagen kunnen wel vijfduizend jaar oud zijn.
Mosvegetaties komen in het kustgebied voor op plaatsen die meest vochtig zijn doordat er veel neerslag valt, het vaak mistig is of er een regelmatige aanvoer van smeltwater is.


Antarctische smele


Zijn er beschermde natuurgebieden op Antarctica?




Het natuurschoon van het zuidpoolgebied wordt beschermd door wetten in maar liefst 27 landen. Meer discussie en een betere afstemming en samenwerking tussen de betrokken landen is noodzakelijk.
Natuurliefhebbers vrezen met recht voor de ongereptheid van het natuurreservaat. Anders dan andere grote natuurgebieden wordt Antarctica niet beschermd door één soevereine staat. Het zuidpoolgebied dat 10% van het aardoppervlakte omvat en waar 70% van al het zoete water op aarde ligt opgeslagen wordt namelijk sinds 1959 door 27 stemgerechtigde landen gezamenlijk beheerd. Ook Nederland behoort tot deze landen.
Antarctica is het ongereptste continent, maar toch heeft het ook te lijden onder de vervuiling. Milieubeschermers waken erover dat het strenge Verdrag van Antarctica niet met de voeten getreden wordt. Zonder dat verdrag zou het continent al lang in een vuilnisbelt veranderd zijn. Ooit stond er zelfs een kernreactor in Antarctica. Nu lijkt de grootste bedreiging te komen van het toenemende toerisme. Het kwetsbare leefmilieu in Antarctica heeft ook te lijden onder de opwarming van de aarde. Steeds meer ijsplateaus brokkelen af, steeds meer gletsjers zijn aan het smelten. Dat komt door het gat in de ozonlaag en dat wordt groter door het broeikas-effect.


Komen er grondstoffen op Antarctica voor?




Hoewel geen enkel erts op dit moment wordt gevonden zijn er grote hoeveelheden ijzer, chroom, koper, goud, nikkel, platinum, andere mineralen en steenkool aanwezig.
Amerikaanse onderzoekers hebben in Antarctica fossiele restanten van twee nieuwe dinosaurussoorten, een vleeseter en een planteneter ontdekt. De fossiele resten van de carnivoor werden gevonden op James Ross Island voor de kust van het Antarctisch schiereiland.
De overblijfselen zijn naar schatting zeventig miljoen jaar oud en hebben duizenden jaren lang ongestoord op de zeebodem gelegen. Vermoedelijk is het dier na overlijden in zee gegleden. Uit de fossielen konden de onderzoekers afleiden dat de vleeseter, die nog geen officiële naam heeft, niet al te groot was. Het dier kon waarschijnlijk snel rennen en was ongeveer twee meter hoog.
De onderzoekers vermoeden dat de carnivoor een representant is van een tweepotige roofdieren die op Antarctica overleefden terwijl in de rest van de wereld andere roofdieren hun rol overnamen. Waarschijnlijk is de vleeseter verwant aan de veel grotere tyrannosaurus.
Een ander Amerikaans onderzoeksteam vond duizenden kilometers verderop min of meer toevallig de fossiele restanten van een grote planteneter van ongeveer 200 miljoen jaar oud.
Het team was eigenlijk op zoek naar fossielen van dinosaurussen van vier soorten die in de jaren negentig op Antarctica werden ontdekt. De overblijfselen werden op een top van een berg gevonden van 4528 meter hoog gevonden. De ijskoude vindplaats maakte 200 miljoen jaar geleden nog deel uit van een rivierbedding.
De vegetariër was waarschijnlijk een primitieve sauropode, een viervoeter met een zeer lange nek.



Chroom.



Wat voor mensen komen er op Antarctica?



Er leven geen mensen op Antarctica behalve honderden wetenschappers. Antarctica kent velen geheimen. In de wetenschappelijke stations werken onderzoekers samen om de geheimen van Antarctica te ontdekken. Ze onderzoeken ijs, gletsjers, de ozonlaag, dieren en het klimaat enz. Een wetenschappelijke stations bijv. het Scott-Amundsen station meestal genoemd naar de ontdekkers van Antarctica.
Onderzoekers hebben een meer ontdekt op Antarctica: Lake Vostok.
Hier ligt Lake Vostok op de kaart
Het meer ligt ruim 4000 m onder de ijskap en is minstens 35 miljoen jaar oud. Dus het is erg interessant voor de wetenschappers.
Ook maken elk jaar 30 duizend toeristen een cruise rond Antarctica. Om de planten en dieren te zien. Die moeten zich aan een aantal regels houden: Het is verboden om afval overboord te gooien en nog veel meer.

Hoe overleven deze mensen?


Op Antarctica wonen geen mensen voor altijd. De enige menselijke bewoners zijn leden van expedities. Zij verblijven soms een paar jaar op een basis in Antarctica en gaan dan in die tijd een aantal weken voor onderzoek naar het Zuidpoolgebied.

Wat eten ze

Expeditieleden nemen voor de expeditie eten mee uit hun eigen land. Nu heeft een expeditie een basis die goed bevoorraad is, maar vroeger was dat anders.

Gedroogde beschuit diende als basisvoedsel. Ze aten ook chocola en stukken gezouten biefstuk. Veel expedities mislukten doordat er te weinig voedsel was of doordat het voedsel ongeschikt was. Men wist nog niet dat koolhydraten erg belangrijk waren en veel ontdekkings-reizigers leden aan scheurbuik (dan knappen de bloedvaten snel) door gebrek aan vitamine C. Veel ontdekkingsreizigers probeerden natuurlijke hulpmiddelen te gebruiken zoals Tripe de Roche, een soort korstmos.

Kleding

Tegenwoordig is er goede poolkleding te koop, maar vroeger maakte men kleding zoals jassen van rendiervacht.

Het is heel belangrijk om alles goed in te pakken want bij temperaturen van -50° kan je gemakkelijk bevriezen. Daarom is het ook belangrijk om een beschermende bril te dragen en je moet niet even je handschoen uitdoen om je veter opnieuw te strikken.


Behuizing

De basis voor een expeditie is tegenwoordig een vast gebouw. Daar wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Zo probeert men een regelmaat te ontdekken in de dieren, de planten, de natuur en het klimaat van Antarctica.

Als ze vanuit de basis op expeditie zijn verblijven de expeditieleden in tenten of kleine houten huisjes. Die huisjes blijven staan voor de volgende onderzoeksploeg.

Bronvermelding

Ik heb gezocht op deze site’s:
www.kennislink.nl/wel/show?id=87413



En in deze boeken:
Atlas van alle landen.
Verkenningsreizen naar de poolgebieden
Poolgebieden.
De geïllustreerde wereldatlas voor de jeugd.


Eigen mening



Ik vond het een super leuk werkstuk, omdat je alles op moest zoeken en daar hou ik van. En je kon er ook veel over vinden.
Op www.hetlaatstecontinent.be/continent kon je echt heel veel vinden. Vooral over de dieren op Antarctica. En ik hou ook nog eens van dieren. Ik vond het plaatje van de keizerpinguïn familie en de albatros familie het mooist en het liefst. De temperatuur is wel erg laag. Ongeveer wel –50 graden Celsius en het allerkoudste wat er gemeten is is -89,2 graden Celsius. Daar wil ik niet in mijn blootje staan. Dan vries je helemaal dood. Maar gelukkig sta ik er niet in mijn blootje. Het is gelukkig maar een werkstuk.

Mijn eerste weblog

Dit is de eerste keer dat ik mijn eigen weblog heb.
Daar ga ik over een poosje mijn spreekbeurt opzetten.
En nog veel meer.

Groetjes Robert